Spandex (còn gọi là Lycra hoặc Elastane) là một loại sợi tổng hợp có khả năng co giãn vượt trội, thường được pha với các chất liệu khác như cotton, polyester hoặc nylon để tạo nên những sản phẩm vừa bền vừa linh hoạt. Spandex có thể giãn gấp 5–7 lần chiều dài ban đầu và trở lại trạng thái ban đầu mà không bị biến dạng.
Mục Lục
1. Nguồn gốc và lịch sử phát triển
Spandex được phát minh vào năm 1958 bởi nhà khoa học Joseph Shivers tại công ty DuPont (Mỹ). Ban đầu, mục đích là tạo ra một loại sợi thay thế cao su trong ngành dệt may, mang đến độ bền cao hơn và khắc phục nhược điểm dễ hỏng của cao su.
Đến thập niên 1960, Spandex bắt đầu xuất hiện trong quần áo bơi, đồ thể thao và nhanh chóng lan rộng sang nhiều lĩnh vực thời trang khác. Hiện nay, Spandex là một trong những loại sợi co giãn phổ biến nhất thế giới.
2. Đặc điểm nổi bật của vải Spandex
2.1. Độ co giãn vượt trội
Có khả năng giãn 500–700% so với chiều dài ban đầu, giúp quần áo ôm sát nhưng vẫn thoải mái.
2.2. Nhẹ và bền
Trọng lượng nhẹ nhưng khả năng chịu lực tốt, phù hợp với trang phục vận động.
2.3. Chống nhăn, chống chảy xệ
Quần áo giữ form lâu dài, hạn chế tình trạng bai dão.
2.4. Mềm mại và thoáng khí
Tạo cảm giác dễ chịu khi mặc, đặc biệt khi pha với cotton hoặc sợi thiên nhiên.
3. Ưu và nhược điểm của vải Spandex
Ưu điểm:
- Co giãn và phục hồi tốt.
- Nhẹ, mềm, dễ phối hợp với nhiều chất liệu.
- Khó nhăn, dễ giặt, nhanh khô.
- Tăng độ ôm và tôn dáng sản phẩm.
Nhược điểm:
- Không chịu được nhiệt độ quá cao (có thể hỏng sợi).
- Giá thành cao hơn một số loại vải thông thường.
- Khi dùng lâu, sợi có thể mất độ đàn hồi.
4. So sánh vải Spandex với các chất liệu khác
| Tiêu chí | Spandex | Cotton | Polyester |
|---|---|---|---|
| Độ co giãn | ★★★★★ | ★★☆☆☆ | ★★★☆☆ |
| Độ bền | ★★★★★ | ★★★★☆ | ★★★★★ |
| Thoáng khí | ★★★★☆ | ★★★★★ | ★★★☆☆ |
| Khả năng giữ form | ★★★★★ | ★★★☆☆ | ★★★★☆ |
| Giá thành | Cao | Trung bình | Thấp–TB |
(Xem thêm vải chất liệu từ thiên nhiên: Vải cotton)
5. Ứng dụng của Spandex trong đời sống
5.1. Trang phục thể thao
- Quần legging, áo tập gym, đồ bơi, đồ đua xe đạp.
- Ưu điểm: ôm sát, linh hoạt, thoáng khí.
5.2. Thời trang hàng ngày
- Áo thun, quần jean co giãn, váy bodycon.
- Giúp tôn dáng và mang lại sự thoải mái.
5.3. Đồ lót và tất
- Giúp sản phẩm ôm sát, giữ cố định, không xô lệch.
5.4. Ngành y tế
- Sử dụng trong băng ép, vớ y khoa hỗ trợ điều trị.
6. Các loại Spandex phổ biến
- Spandex nguyên chất: Co giãn tối đa, thường dùng trong đồ thể thao chuyên nghiệp.
- Spandex pha cotton: Mềm mại, thoáng khí, phù hợp thời trang hàng ngày.
- Spandex pha polyester: Bền, chống nhăn, nhanh khô, hợp trang phục vận động mạnh.
- Spandex pha nylon: Mịn, bóng nhẹ, hợp đồ bơi và thời trang ôm sát.
7. Xu hướng sử dụng Spandex trong thời trang hiện đại
- Athleisure: Phong cách kết hợp thể thao và thời trang đường phố, Spandex giúp trang phục vừa đẹp vừa tiện dụng.
- Fast fashion: Nhờ tính linh hoạt, Spandex giúp các thương hiệu may nhanh các mẫu ôm body, bắt kịp xu hướng.
- Sustainable fashion: Nhiều hãng kết hợp Spandex tái chế với sợi hữu cơ để bảo vệ môi trường.
8. Mẹo chọn mua sản phẩm Spandex chất lượng
- Kiểm tra khả năng đàn hồi: Kéo nhẹ vải, xem độ phục hồi.
- Ưu tiên sản phẩm có tỷ lệ Spandex 5–12% khi dùng hàng ngày, 15–20% cho đồ thể thao.
- Chọn thương hiệu uy tín, tránh vải kém chất lượng dễ bị giãn sau vài lần giặt.
9. Cách bảo quản Spandex
- Giặt bằng nước lạnh hoặc ấm, tránh nước nóng.
- Không dùng thuốc tẩy mạnh.
- Không ủi ở nhiệt độ cao.
- Tránh phơi dưới nắng gắt.
10. Lời kết
Spandex là chất liệu không thể thiếu trong ngành thời trang hiện đại, mang lại sự thoải mái, bền bỉ và tính thẩm mỹ cao. Từ đồ thể thao, thời trang thường ngày đến ứng dụng y tế, Spandex đều chứng minh ưu thế vượt trội.
Nếu fen đang tìm một đơn vị cung cấp dịch vụ in ấn và may mặc chất lượng sử dụng vải Spandex co giãn tốt, Ometee sẵn sàng đồng hành từ khâu thiết kế đến sản xuất, đảm bảo sản phẩm vừa đẹp vừa bền.
(Nguồn tham khảo: Wikipedia)
